Atmosfera
Budowle buddyjskie takie jak stupy, murki mani czy czorteny obchodzi się w kierunku zgodnym ze wskazówkami zegara. Skręcamy więc w lewo i po chwili dołączamy do korowodu pielgrzymów okrążających stupę. Spacerujemy pomiędzy modlącymi się buddystami, którzy przekładając paciorki na różańcach lub kręcąc modlitewnymi młynkami powtarzają mantrę Om Mani Padhme Hum (piękno ukryte jest w kwiecie lotosu). Każdy idzie we własnym tempie indywidualnie oddając się praktykom religijnym. Co jakiś czas mijamy osobę, która wykonuje ukłon w stronę symbolu Buddy po czym kładzie się płasko na ziemi, wstaje, robi kilka kroków i powtarzając te czynności robi swoje okrążenie.
Bouddha otoczona jest wieloma budynkami, restauracjami, sklepikami i dwoma klasztorami. W bezpośrednim jej sąsiedztwie powstało ponad 50 klasztorów buddyjskich założonych przez licznych uchodźców tybetańskich.
Początki stupy wg legendy sięgają V wieku n.e., a obecny wygląd stupa zawdzięcza pracom renowacyjnym po trzęsieniu ziemi w 2015 roku. Wtedy to cała główna część nad kopułą została całkowicie zniszczona. Stupa w najprostszym tłumaczeniu jest kapliczką zawierającą ważne relikwie. Legendy mówią, że tajemne wejście do tych relikwii znane jest tylko nielicznym mnichom.
Opis stupy
Sama budowla ma wysokość 36 metrów, a jej obwód u podstawy wynosi 82 metry. 
Ma ona przypominać postać Buddhy siedzącego w pozycji kwiatu lotosu. Podstawa stupy jest trzypiętrową mandalą. Na niej znajduje się symbol wszechświata - kopuła ze 108 otworami, w których znajdują się figurki buddyjskie. Następnie sześcianowa część z namalowanymi oczami to harnika - symbol ośmiorakiej ścieżki (zbioru podstawowych zasad buddyzmu). Wszechwidzące oczy symbolizują współczucie i wiedzę, a trzecie oko pomiędzy nimi przenika ludzki umysł. Nos to symbol nepalskiej cyfry 1 – oznaczającej nieskończoność. Powyżej trzynaście kamiennych stopni symbolizuje trzynaście etapów uzyskania oświecenia. Są one zwieńczone kwiatem lotosu (symbol współczucia i czystości), który przykrywa parasol chroniący trzy klejnoty: Buddhę, Dharmę i Sanghę. Nad parasolem element zwieńczający stupę to wierzchołek symbolizuje górę Sumeru (Króla wszystkich gór). Całość przyozdobiona jest kolorowymi buddyjskimi flagami, które symbolizują pięciu pierwszych buddów. Z lotu ptaka całość wygląda wręcz kosmicznie.
Co zwiedzić
Wejście na białe piętra stupy znajduje się po od strony północnej, zaraz za wbudowaną w mur stupy świątynią Ajimy (hinduska bogini Hariti).
Ajima jest opiekunką dzieci, chroni je przede wszystkim przed ospą. Według legendy była kiedyś demonem, który miał setki dzieci. Aby je wyżywić zesłała ospę na inne dzieci, aby je potem uprowadzić i zjeść. Budda widząc jej praktykę porwał i schował jedno z jej dzieci. Gdy Ajima zorientowała się, że jej syn gdzieś zniknął zaczęła panikować i prosić Buddę o pomoc. Budda zapytał ją jak wielki ból uczyniła jej strata jednego dziecka w porównaniu do setek dzieci, które ona zabrała innym matkom. Ajima nawróciła się i zrozumiała swoje zło, doznała oświecenia i od tamtej pory jest opiekunką dzieci. Do dzisiaj wiele osób modli się do niej z prośbą o opiekę i zdrowie.
Na stopniu świątyni obok większego młynka tybetańskiego od wielu lat siedzi mniszka przyjmująca ofiary od pielgrzymów.
Na stupę wchodzimy wejściem po lewej stronie od tej świątyni (drzwi po prawej stronie to wyjście). Można wejść tylko na pierwszy najniższy poziom. Okrążamy stupę nadal zgodnie z przyjętym kierunkiem. Możemy teraz lepiej przyjrzeć się szczegółom stupy i popatrzeć z góry na ludzi okrążających stupę.
Po zejściu ze stupy warto wejść na dach klasztoru znajdującego się na wprost wejścia. To klasztor Guru Lhakhang, dosłownie: Świątynia Guru, która nazwę wzięła od dużej statuy guru Padmasambhawy – zwanego również guru Rimpoche, który w VIII wieku wprowadził buddyzm do Tybetu. Na dole znajduje się główny holl modlitewny z postacią guru w centralnej części sakrum. Po lewej stronie w niszy znajduje się duży młynek modlitewny. Po tradycyjnym trzykrotnym jego okrążeniu wspinamy się schodami na dach klasztoru. Po drodze na półpiętrach mamy możliwość podziwiać buddyjskie malowidła przedstawiające m.in. życie Buddy. Na dachu znajduje się mały ołtarz oraz mała manufaktura produkująca lampki oliwne oraz niewielki punkt widokowy na cała stupę.
Po zwiedzaniu warto zrelaksować się w jednej z licznych restauracji położonych malowniczo na dachach budynków. Smakując lokalne dnia oraz sącząc nepalskie piwo, wpatrując się raz w stupę a raz w widoczny na horyzoncie masyw górski Langtang i Ganesh Himalaya możemy poczuć, że staliśmy się częścią tego magicznego miejsca.
Informacje praktyczne:
- Bilet wstępu dla obcokrajowców: 400 NRP, w poszczególnych miejscach skarbonki na datki.
- Godziny otwarcia: 24h
- Sugerowany czas zwiedzania: 2-3 godziny wraz z przerwą na obiad lub kawę.
- dojazd Taxi z Thamelu – około 400-500 NRP w 1 stronę,
- Dookoła liczne sklepy z przeróżnymi pamiątkami i na dachach budynków restauracje. Można też znaleźć tybetańskie piwo Lhasa w puszce i rzeczy zrobione z wełny jaka.
- Stupę można także zwiedzać w godzinach wieczornych podczas głównych modlitw.
- W klasztorach należy zdjąć obuwie, na stupę można wchodzić w butach.
Tekst i opracowanie: Jarek Durbas - Trekking Team
Stupa Bouddanath, Kathmandu, Nepal
